Osoby które ukończyły szkołę we Włoszech i chcą podjąć pracę zawodową lub dalszą naukę w Polsce muszą zmierzyć się z uznaniem w kraju wykształcenia zdobytego zagranicą. Pozostawiam w tym miejscu procedurę formalną związaną z wydaniem odpowiedniego zaświadczenia potwierdzającego równoważność wykształcenia uzyskanego na Półwyspie Apenińskim z polskim odpowiednikiem, skupiając się na samym tłumaczeniu przysięgłym włoskiego świadectwa na język polski.
Szkoła średnia we Włoszech i polski odpowiednik
Do napisania niniejszego artykułu zainspirował mnie przykład klientki, która zleciła mi przygotowanie tłumaczenia przysięgłego włoskiego dyplomu ukończenia szkoły średniej. Problem klientki polegał na tym, że interpretacja przez polskich urzędników poziomu wykształcenia zdobytego we Włoszech uniemożliwiała jej podjęcie działalności gospodarczej w wybranej branży. Na świadectwie ukończenia szkoły rodzaj placówki był wskazany w języku włoskim jako istituto professionale, co w dosłownym tłumaczeniu można przetłumaczyć jako szkołę zawodową. Taką interpretację przyjął urzędnik, głuchy na wyjaśnienia klientki, że włoski istituto professionale wbrew nazwie nie jest odpowiednikiem polskiej szkoły zawodowej.
System kształcenia we Włoszech
System kształcenia we Włoszech chociaż w pewnym zakresie wykazuje podobieństwa do polskiego, nie jest z nim zupełnie zbieżny. I tak po ukończeniu włoskiej scuola primaria, która trwa 6 lat i którą można uznać za odpowiednik polskiej szkoły podstawowej, uczeń we Włoszech kontynuuje naukę w scuola secondaria di primo grado, w której nauka trwa trzy lata i którą – przed ostatnią reformą polskiego systemu – można by było przyrównać do polskiego gimnazjum. Ucznia, który skończy scuola secondaria di primo grado [w dosłownym tłumaczeniu szkoła średnia pierwszego stopnia] trudno jednak uznać – wbrew dosłownej nazwie uczelni – za osobę z wykształceniem średnim, tak samo jak nie nabywała średniego wykształcenia w naszym kraju osoba, który kończyła etap nauki na gimnazjum. Po ukończeniu scuola secondaria di primo grado uczeń we Włoszech może kontynuować naukę w scuola secondaria di secondo grado [szkoła średnia drugiego stopnia] i dopiero po ukończeniu tej szkoły można uznać, że uczeń we Włoszech zyskuje wykształcenie, które można przyrównać do wykształcenia średniego w Polsce.
Podobnie jak ma to miejsce w Polsce, przy wyborze szkoły średniej we Włoszech uczeń może wybrać profil takiej uczelni. Najbardziej powszechny podział przebiega pomiędzy uczelniami o profilu humanistycznym jako chociażby liceo classico [w wolnym tłumaczeniu liceum ogólnokształcące], a uczelniami zawodowymi – nie mylić z polską szkołą zawodową – którymi są właśnie istituti professionali [szkoły zawodowe].
Zawodowa niekoniecznie znaczy zawodówka
Wracając do przykładu klientki, która ukończyła włoskie istituto professionale, czyli odpowiednik polskiego technikum lub też średniej szkoły zawodowej (jak chociażby liceum ekonomiczne), głównym problemem w jej przypadku był właśnie przymiotnik professionale [zawodowy], który sugerował urzędnikowi, że właścicielka dyplomu ukończyła we Włoszech szkołę zawodową. Ja osobiście nie miałem wątpliwości, że klienta jest absolwentką włoskiego odpowiednika polskiej szkoły średniej – nawet jeśli jest to szkoła przygotowująca do wykonywania konkretnego zawodu – i w wykonanym tłumaczeniu zawarłem adnotację o właściwym w moim przekonaniu poziomie wykształcenia.
Jeśli masz wątpliwości odnośnie tłumaczenia włoskiego dyplomu na j. polski:
Tel. (+48) 600 715 198