Umowa sprzedaży nieruchomości we Włoszech następuje w formie aktu notarialnego sporządzanego przez notariusza. Co do zasady akt notarialny sporządzany jest w języku włoskim. Istnieje wprawdzie możliwość, aby akt został sporządzony w innym języku, np. języku angielskim, ale pod następującymi warunkami:
- obie strony umowy muszą oświadczyć, że nie znają języka włoskiego (możliwe jest to w praktyce, jeśli zarówno sprzedający jak i kupujący pochodzą z innego kraju niż Włochy);
- obie strony muszą znać język obcy, w tym konkretnym przypadku język angielski;
- notariusz musi biegle posługiwać się językiem obcym, w tym konkretnym przypadku językiem angielskim.
Nawet w przypadku zachowania tych trzech przesłanek włoski notariusz może zawsze odmówić sporządzenia aktu w języku innym niż język włoski.
Należy też przy tym pamiętać, że treść włoskiego aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości nie należy to najprostszych lektur nawet dla samych Włochów – jest on w istocie najeżony odniesieniami do aktów prawnych, prawną i administracyjną terminologią. Należy raczej uznać za oczywiste, że sprzedający – jeśli tylko są oni Włochami – będą nalegać na sporządzenie aktu notarialnego w języku włoskim, gdyż da im to duży komfort pełnego zrozumienia jego treści. Kupujący z Polski będą musieli oprzeć się na tłumaczeniu aktu – tym bardziej istotne jest, aby było ono jak najbardziej wierne oryginałowi i oddawało nie tylko język oryginału, ale również kontekst prawno – administracyjny, w jakim jest on osadzony.
Obowiązek tłumaczenia włoskiego aktu notarialnego zakupu nieruchomości na język polski a przepisy
Kwestie ewentualnego tłumaczenia aktu notarialnego nabycia nieruchomości we Włoszech reguluje ustawa nr 89 z 16 lutego 1913 r. – Prawo o notariacie i archiwach notarialnych. Pomimo że od jej uchwalenia minęło grubo ponad sto lat, jest ona – wraz z odpowiednimi nowelizacjami – wciąż obowiązująca. Kwestię tłumaczenia aktu notarialnego na język obcy reguluje art. 53, który mówi:
„Jeśli notariusz nie zna języka obcego [w naszym przypadku języka polskiego], akt będzie mógł jakkolwiek zostać sporządzony w obecności tłumacza, który zostanie wybrany przez strony. „
Istotne również jest to, że włoskie prawo o notariacie nakłada nie tylko obowiązek stawiennictwa tłumacza, ale również świadka – w istocie w kolejnym ustępie artykułu 53 czytamy:
“Tłumacz musi spełniać wymogi niezbędne, aby być świadkiem i nie może zostać wybrany spośród świadków i gwarantów tożsamości osób stawających przy akcie. Musi on złożyć przysięgę przed notariuszem i wiernie wypełniać powierzoną mu funkcję, co też zostanie odnotowane w akcie.”
Ten ustęp artykułu 53 włoskiego prawa o notariacie wymaga odpowiedniego komentarza – jego pierwsza lektura nie dla wszystkich musi być jasna. Po pierwsze wprowadza on do aktu funkcję świadka – nieznaną we współczesnych aktach notarialnych w Polsce. Po części wynika to z faktu, że we Włoszech nie istnieje instytucja tłumacza przysięgłego, w formie w jakiej znamy ją w Polsce. W istocie w naszym kraju w przypadku osób stawających przy akcie, a nieznających języka polskiego, wystarczające jest stawiennictwo tłumacza przysięgłego danego języka obcego. We Włoszech natomiast prawo o notariacie nakłada dodatkowy obowiązek stawiennictwa świadka, którego rolą jest weryfikacja wierności tłumaczenia dokonywanego przez tłumacza. Co istotne wyżej wymieniony ustęp artykułu 53 jasno oddziela funkcje tłumacza i świadka – „Tłumacz […] nie może zostać wybrany spośród świadków […]”
Czy przy włoskim akcie notarialnym nabycia nieruchomości potrzebny jest jeden czy dwóch świadków?
W kolejnych dwóch ustępach artykułu 53 włoskiego prawa o notariacie napotykamy na następującą treść:
„Jeśli strony nie umieją lub nie mogą podpisać aktu, dwóch z obecnych przy akcie świadków muszą znać język obcy [w naszym przypadku język polski]
Jeśli umieją i mogą podpisać akt, wystarczy, że tylko jeden ze świadków, oprócz tłumacza, zna język obcy.”
Przy komentarzu do powyższych ustępów warto powrócić do roku uchwalenia włoskiego prawa o notariacie – 1913 r. Wówczas brak umiejętności podpisania się czy też po prostu analfabetyzm były zjawiskiem dość powszechnym, stąd też w takim przypadku niezbędna była obecność dwóch świadków znających język obcy zamiast jednego. W przypadku Polaków stawających przy akcie nabycia nieruchomości we Włoszech wystarczający będzie więc jeden świadek posługujący się językami polskim i włoskim, oczywiście nie licząc tłumacza. Drugi świadek może być wyłącznie włoskojęzyczny – zwyczajowo, dla wygody tę funkcję obejmuje któryś z pracowników kancelarii notarialnej.
Przy wyborze świadka do aktu notarialnego we Włoszech warto pamiętać, że musi on spełniać określone wymogi, tj. być pełnoletni, posiadać włoskie obywatelstwo lub też posiadać obywatelstwo innego kraju, ale zamieszkiwać we Włoszech, posiadać pełną zdolność do czynności prawnych jak i być bezstronny w stosunku do aktu. Świadek nie może być ponadto krewnym notariusza ani żadnej ze stron.
Czy tłumaczenie na polski zostaje załączone do włoskiego aktu notarialnego nabycia nieruchomości?

Włoski akt notarialny to niełatwy do zrozumienia dokument – tym bardziej istotny jest wybór profesjonalnego tłumacza.
Wybierając tłumacza do aktu notarialnego we Włoszech warto postawić na doświadczonych i profesjonalnych tłumaczy. Zrozumiemy, jak jest to ważne, gdy na końcu aktu przyjdzie nam poświadczyć przed notariuszem i świadkami, że w pełni zrozumieliśmy treść aktu, którą bezwarunkowo przyjmujemy. Należy też pamiętać, że – jako że akt notarialny ma miejsce we Włoszech – jest on osadzony na gruncie prawa włoskiego oraz że oryginał aktu w języku włoskim jest nadrzędny w stosunku do tłumaczenia na język polski. Z tego to właśnie powodu ważne jest, aby tłumaczenie było jak najwierniejsze i oddawało rzeczywistą treść oryginału. Powracając do artykułu 53 włoskiej ustawy o notariacie, ostatni jego ustęp wskazuje:
„Akt zostanie spisany w języku włoskim, ale naprzeciw lub pod oryginałem należy umieścić także tłumaczenie na język obcy [w naszym przypadku język polski] sporządzone przez tłumacza, i tak zarówno oryginał jak i tłumaczenie zostaną podpisane jak zostało to wskazane w art. 51 [art. 51 mówi, że „w aktach składających się z kilku arkuszy podpisany musi być każdy arkusz – wystarczy, że tylko nazwiskiem stron, tłumacza, świadków i notariusza, za wyjątkiem arkusza zawierającego podpisy końcowe”]. Tłumacz także będzie musiał złożyć swój podpis na końcu aktu i na marginesie każdego z arkuszy – tak na oryginale aktu jak i na jego tłumaczeniu.
Jeśli masz pytania odnośnie nabycia nieruchomości we Włoszech lub do tłumaczenia przy akcie notarialnym nabycia nieruchomości we Włoszech:
Tel. (+48) 600 715 198