Unia Europejska w celu zniesienia przeszkód w swobodnym przepływie osób i usług między Państwami Członkowskimi przyjęła 7 września 2005 r. dyrektywę 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Dyrektywa umożliwia osobom, które uzyskały kwalifikacje zawodowe w jednym z Państw Członkowskich, dostęp do tego samego zawodu i jego wykonywania w innym Państwie Członkowskim na takich samych prawach jak obywatele tego drugiego Państwa Członkowskiego. Artykuł 21 dyrektywy wprowadził automatyczną zasadę uznawania kwalifikacji lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego, lekarza specjalisty, lekarza dentysty lub wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty oraz architekta. Dokumenty potwierdzające kwalifikacje dotyczące poszczególnych zawodów medycznych zostały określone i przywołane w oryginalnym brzmieniu w Załączniku V do dyrektywy, i tak przykładowo w odniesieniu do Polski dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji lekarza medycyny jest Dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku lekarskim z tytułem “lekarz”, a lekarza dentysty Dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku lekarsko- dentystycznym z tytułem “lekarz dentysta”. Wymienione dyplomy powinny zostać wydane przez właściwe uczelnie w Państwach Członkowskich, i tak zarówno w przypadku lekarza medycyny jak i lekarza dentysty dyplom, zgodnie z Załącznikiem V do dyrektywy powinien zostać wydany przez Akademię Medyczną, Uniwersytet Medyczny lub Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Co jeśli posiadamy tytuł „lekarza stomatologa” a nie „lekarza dentysty”?
Jako że w dokumentach przedkładanych w celu uznania kwalifikacji lekarza we Włoszech, chociaż są one tłumaczone, nazwa tytułu powinna być przywołana w oryginalnej wersji językowej, tj. w przypadku „lekarza dentysty” pozostaje on „lekarzem dentystą” również we włoskim tłumaczeniu dokumentów, co z osobami, które ukończyły kształcenie przez zmianą tytulatury z „lekarza stomatologa” na „lekarza dentystę” i zarówno na dyplomie jak i w prawie wykonywania zawodu widnieje stara nomenklatura? W takim przypadku dla uniknięcia wezwań do dodatkowych wyjaśnień, przydatne jest uzyskanie zaświadczenia z Okręgowej Izby Lekarskiej poświadczającego, że zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce tytuł „lekarza stomatologa” jest równoważny z tytułem „lekarza dentysty”. Dobrze, jeśli taka adnotacja znalazłaby się również w prawie do wykonywania zawodu. Pozwoli to uniknąć konieczności składania dodatkowych wyjaśnień włoskiemu urzędnikowi.
Co jeśli rozpoczęliśmy studia medyczne przed 1 maja 2004 r.?
Aby móc w sposób automatyczny uznać we Włoszech kwalifikacje lekarza, lekarza specjalisty, pielęgniarki, lekarza dentysty, lekarza dentysty specjalisty, lekarza weterynarii oraz farmaceuty oprócz dyplomu potwierdzającego uzyskanie odpowiedniego tytułu zawodowego należy przedstawić dokumenty potwierdzające spełnienie minimalnych wymogów w zakresie kształcenia, o których mowa w art. 24 (lekarz), art. 25 (lekarz specjalista), art. 31 (pielęgniarka), art. 34 (lekarz dentysta), art. 35 (lekarz dentysta specjalista), art. 38 (lekarz weterynarii), art. 44 (farmaceuta) dyrektywy 2005/36/WE. Warto tutaj wyjaśnić, że w przypadku lekarzy, lekarzy specjalistów i lekarzy dentystów zaświadczenie o zgodności uzyskanego wykształcenia z dyrektywą 2005/36/WE wydaje Okręgowa Izba Lekarska, w przypadku pielęgniarek Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych, zaś w przypadku lekarzy weterynarii Izba Lekarsko – Weterynaryjna, wreszcie w przypadku farmaceutów Okręgowa Izba Aptekarska. Istotne jest to, że uznanie wykształcenia za zgodne z dyrektywą 2005/36/WE możliwe jest tylko w przypadku, w którym rozpoczęliśmy studia po 1 maja 2004 r. – data odniesienia dla Polski w zakresie uznawania minimalnych wymogów w zakresie kształcenia. Co zatem jeśli rozpoczęliśmy studia medyczne przed 1 maja 2004 r.? W takim przypadku zastosowanie może znaleźć artykuł 23 dyrektywy mówiący o tzw. prawach nabytych. Wówczas należy uzyskać z samorządu zawodowego zaświadczenie potwierdzające wykonywanie, faktycznie i zgodnie z prawem przedmiotowego rodzaju działalności nieprzerwanie przez co najmniej trzy lata w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
Czy dokumenty wydawane przez samorządy lekarskie wymagają legalizacji?
Jak wspomnieliśmy powyżej, wśród dokumentów, które należy załączyć do wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoszech znajdują się zaświadczenia potwierdzające zgodność ukończonego wykształcenia z dyrektywą 2005/36/WE czy też tzw. prawa nabyte w odniesieniu do tych lekarzy, którzy rozpoczęli studia przed 1 maja 2004 r. Często przewijające się pytanie brzmi następującą: czy zaświadczenie wydane przez Okręgową Izbę Lekarską czy też inny samorząd zawodowy są wystarczające? Czy trzeba je legalizować, tłumaczyć, poświadczać w jakiś inny sposób?
Nie ma wątpliwości, że włoskie Ministerstwo Zdrowia wymaga załączenia do wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza tłumaczeń na język włoski. Tłumaczenia takie może wykonać tłumacz przysięgły języka włoskiego wpisany na listę tłumaczy polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości. Co jednak z oryginałami zaświadczeń, czy należy opatrzyć je tzw. pieczęcią apostille? Warto przy tym zwrócić uwagę, że od 16 lutego 2019 r. nastąpiły zmiany w odniesieniu do poświadczeń niektórych dokumentów urzędowych wydawanych w jednym państwie członkowskim UE, które mają być przedstawione w innym państwie członkowskim UE. Chodzi tutaj o wejście w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1191 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie promowania swobodnego przepływu obywateli poprzez uproszczenie wymogów dotyczących przedkładania określonych dokumentów urzędowych w Unii Europejskiej i zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 (rozporządzenie 2016/1191), które m.in. znosi obowiązek opatrywania apostille niektórych rodzajów dokumentów. Trzeba jednak zaznaczyć, że rozporządzenie odnosi się do konkretnych dokumentów dot. głównie identyfikacji obywatela UE i poświadczających takie informacje jak data i miejsce urodzenia, imię i nazwisko, stan cywilny, obywatelstwo. Nie ma wśród nich dokumentów takich jak dyplomy, świadectwa i inne dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji formalnych, co do których rozszerzenie zniesienia obowiązku legalizacji apostille miało być poddane dalszej ocenie Parlamentu Europejskiego i Rady. Wprawdzie to samo rozporządzenie nakłada na organy państw członkowskich obowiązek korzystania z dostępnych funkcjonalności tzw. systemu IMI (system wymiany informacji na rynku wewnętrznym), tak więc istnieje możliwości, że włoskie Ministerstwo Zdrowia w przypadku wątpliwości co do wiarygodności zaświadczenia wydanego przez polski samorząd lekarski zwróci się bezpośrednio do polskiego organu, który je wydał, to jednak „ostrożność procesowa” jak i chęć szybkiego zakończenia postępowania administracyjnego przemawia za opatrzeniem pieczęcią apostille zaświadczeń wydanych przez samorząd lekarski. Przy składaniu wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza do włoskiego Ministerstwa Zdrowia pamiętać musimy, że zaświadczenia wydawane przez samorząd lekarski ważne są przez okres 3 miesięcy, co za tym idzie w momencie składania wniosku data ich wydania nie powinna być wcześniejsza niż trzy miesiące.
Ograniczone Prawo wykonywania zawodu, a wniosek o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoszech
Co z lekarzami, którzy otrzymali tzw. ograniczone prawo do wykonywania zawodu? Czy lekarz, który uzyskał prawo wykonywania zawodu w celu i na czas odbycia stażu podyplomowego może złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoskim Ministerstwie Zdrowia? Tak, może, istotne jest spełnienie wymogów formalnych (uzyskanie dyplomu i świadectwa złożenia lekarskiego egzaminu końcowego), jeśli te wymogi zostały spełnione, nawet lekarz odbywający staż podyplomowy może złożyć wniosek o wydanie postanowienia o uznaniu kwalifikacji lekarza i otrzymać pozytywną decyzję w tym zakresie.
Uzyskanie postanowienia o uznaniu kwalifikacji lekarza we Włoszech i co dalej?
Czy po wydaniu postanowienia o uznaniu kwalifikacji lekarza we Włoszech można prowadzić praktykę lekarską czy też wymagane jest spełnienie dodatkowych formalności w tym zdanie egzaminu z języka włoskiego? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w rozporządzeniu z mocą ustawy nr 206/2007, które stanowi wdrożenie we Włoszech m.in. dyrektywy 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Zgodnie z art. 7, ustęp 1 rozporządzenia nr 206/2007 w celu prowadzenia działalności zawodowej osoba, której wydano postanowienie o uznaniu kwalifikacji musi posiadać niezbędne kompetencje językowe. Ustęp 1 – bis tegoż rozporządzenia uściśla, że w przypadku zawodów, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo pacjentów właściwe organy, czyli w przypadku zawodów medycznych izby lekarskie, mają obowiązek weryfikacji znajomości języka włoskiego. Ustęp 1 – quater rozporządzenia doprecyzowuje ponadto, że stopień trudności egzaminu językowego musi być proporcjonalny do prowadzonej działalności. Podsumowując, chociaż do wydania postanowienia o uznaniu kwalifikacji lekarza we Włoszech nie jest wymagany żaden egzamin językowy, należy uwzględnić fakt, że po uzyskaniu postanowienia o uznaniu kwalifikacji, w celu podjęcia działalności lekarskiej konieczne jest uzyskanie wpisu do właściwej terytorialnie izby lekarskiej, która z kolei ma obowiązek weryfikacji kompetencji językowych lekarza zanim podejmie on działalność na terenie Włoch.
Usługa tłumaczenia, legalizacji i przygotowania wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoszech
Wykonuję tłumaczenia przysięgłe oryginalnych dokumentów oraz na zlecenie realizuję usługę przygotowania wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoszech. Jestem tłumaczem przysięgłym, który zdeponował wzór podpisu i pieczęci w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, stąd też moje tłumaczenie może uzyskać pieczęć legalizacyjną tzw. apostille. Na zlecenie mogę przeprowadzić całe postępowanie polegające na:
- tłumaczeniu dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoszech;
- legalizacji tłumaczeń;
- legalizacji dokumentów oryginalnych;
- przygotowaniu wniosku o uznanie kwalifikacji lekarza we Włoszech.
Jeśli masz pytania odnośnie uznania kwalifikacji lekarza we Włoszech:
biuro@nowatkowski.pl
Tel. (+48) 600 715 198